CYPRUSBIOLOGY

«Η μοναδικότητα του ανθρώπου ως δαρβινική πλάνη»

Ομιλητής: Αθανάσιος Ντινόπουλος, Καθηγητής Ανατομικής και Ιστολογίας Α.Π.Θ.

Το Τμήμα Βιολογικών Επιστημών διοργανώνει δημόσια διάλεξη με τίτλο «Η μοναδικότητα του ανθρώπου ως δαρβινική πλάνη», με ομιλητή τον Καθηγητή Ανατομικής και Ιστολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ. Αθανάσιο Ντινόπουλο, την Τετάρτη11 Μαρτίου 2015, και ώρα 19.30, στην αίθουσα ‘Ανδρέα Πατσαλίδη’ του Πολιτιστικού Ιδρύματος Τραπέζης Κύπρου, στο κέντρο της Λευκωσίας (Φανερωμένης 86-90).

Στόχος της διάλεξης είναι να αντιμετωπιστούν ποικίλες παρανοήσεις και πλάνες που είναι ευρέως διαδεδομένες σχετικά με την εξέλιξη του ανθρώπου. Οι εσφαλμένες αντιλήψεις αυτές που μοιράζονται λίγο-πολύ οι περισσότεροι άνθρωποι στη Γη, ονομάζονται «δαρβινικές πλάνες». Ο άκρατος ανθρωποκεντρισμός εμποδίζει πολλούς να δεχθούν πως ο άνθρωπος είναι προϊόν της ίδιας εξελικτικής διεργασίας μέσω της οποίας προέκυψε κάθε άλλη μορφή ζωής πάνω στη Γη. Ο ομιλητής, στη βάση δεδομένων από την ανατομική και τη νευροεπιστήμη, θα εξετάσει σχεδιαστικά σφάλματα στη δομική και λειτουργική οργάνωση του ανθρώπου, τα οποία αποδεικνύουν πως δεν υπήρξε ειδική μέριμνα για το είδος μας, και θα δείξει πως όλα τα «ανώτερα» χαρακτηριστικά που μας κάνουν ανθρώπους υπάρχουν, παρότι σε μικρότερο βαθμό, και στα ζώα, γεγονός που αποδεικνύει την κοινή μας καταγωγή. Η παραδοχή ότι είμαστε κι εμείς προϊόν της εξέλιξης είναι καθοριστικής σημασίας για τη σχέση μας με τον υπόλοιπο έμβιο κόσμο. Η βασική διαφορά μας από τα άλλα ζώα, ο μεγάλος εγκέφαλος, δεν μας δίνει μόνο τα πλεονεκτήματα εκείνα που μας επέτρεψαν να κυριαρχήσουμε στη Γη, αλλά γεννά και υποχρεώσεις που πρέπει να αναλάβουμε όλοι μας.

Ο ομιλητής, επιπλέον του πλούσιου ερευνητικού και επιστημονικού συγγραφικού του έργου σε θέματα νευροεπιστήμης, είναι συγγραφέας και αρκετών βιβλίων εκλαϊκευμένης επιστήμης που απευθύνονται στο ευρύ κοινό, όπως τα «Εγκέφαλος και τέχνη» (2008), «Ο αδέξιος σχεδιαστής. Σφάλματα της εξέλιξης και δαρβινικές πλάνες» (2013), «Νευροαισθητική ή γιατί οι άνδρες προτιμούν τις ξανθές» (2014) και «Μικρή Πραγματεία για το χιούμορ. Η βιολογία και η καταγωγή του κωμικού και του γέλιου» (υπό έκδοση).

Θα προηγηθεί σύντομη εισήγηση και παρουσίαση του ομιλητή από τον Πρόεδρο του Τμήματος Βιολογικών Επιστημών, Αναπληρωτή Καθηγητή Οικολογίας και Βιοποικιλότητας, κ. Σπύρο Σφενδουράκη.

Πληροφορίες: 22893998

Αντιγράφω από sigmalive.

Σε μια σημαντική ανακάλυψη για ενδεχόμενη αντιμετώπιση γενετικών ασθενειών και καρκίνου προχώρησε το Τμήμα Βιολογικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κύπρου, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση.

Σύμφωνα με τα ευρήματα έρευνας, η απώλεια της πρωτεΐνης FAK έχει ως αποτέλεσμα τα έμβρυα να παρουσιάζουν σε πρώιμα στάδια δυσμορφίες και σε μετέπειτα στάδια προβλήματα στη σωστή διαμόρφωση και λειτουργία οργάνων όπως οι νεφροί.

Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση, σημαντικά ερευνητικά αποτελέσματα δημοσιεύτηκαν πρόσφατα στο κορυφαίο επιστημονικό περιοδικό “Nature Communications” από το Eργαστήριο Αναπτυξιακής Βιολογίας και Νανοβιοτεχνολογίας (http://www2.ucy.ac.cy/~skourip/index.htm) του Τμήματος Βιολογικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κύπρου. Η ερευνητική ομάδα αποτελούμενη από τη διδακτορική φοιτήτρια Νικολέττα Πετρίδου και τον Επίκουρο Καθηγητή Δρ Πάρη Σκουρίδη, ανακάλυψε ότι η πρωτεΐνη FAK (πρωτεΐνη που εμπλέκεται σε διαδικασίες κυτταρικής μετανάστευσης και καρκινογένεσης στους ανθρώπους) έχει κρίσιμο ρόλο στη διαδικασία του προσανατολισμού της κυτταρικής διαίρεσης.

Η κυτταρική διαίρεση είναι η διαδικασία όπου ένα αρχικό κύτταρο διαιρείται σε δύο θυγατρικά έτσι ώστε να καθίσταται δυνατή η σωστή ανάπτυξη των ιστών, οργάνων και οργανισμών. Αυτό έχει ως επακόλουθο η διαδικασία του προσανατολισμού της μιτωτικής ατράκτου, η οποία καθορίζει την τελική θέση των θυγατρικών κύτταρων μετά από κάθε διαίρεση, να είναι κρίσιμη όχι μόνο κατά την εμβρυϊκή ανάπτυξη, αλλά και για την ομαλή διατήρηση του ενήλικου οργανισμού.

Συγκεκριμένα, ο προσανατολισμός της διαίρεσης των κυττάρων είναι σημαντικός στις διαδικασίες της κυτταρικής διαφοροποίησης, της οργανογένεσης (όπως η δημιουργία των νεφρών, της καρδίας και του νευρικού συστήματος) και της εγκαθίδρυσης της τρισδιάστατης αρχιτεκτονικής του εμβρύου με αποτέλεσμα η απώλεια προσανατολισμού να επιφέρει εμβρυϊκές ανωμαλίες που οδηγούν είτε σε εμβρυϊκό θάνατο ή στην ανάπτυξη ασθενειών στο ενήλικο άτομο.

Παραδείγματα τέτοιων ασθενειών είναι νευρολογικές παθήσεις (microcephaly, lissencephaly, Huntington’s) και η πολυκυστική νόσος των νεφρών.

Τα δεδομένα που παρουσιάστηκαν δεικνύουν ότι η απώλεια της πρωτεΐνης FAK τόσο σε κυτταρικές καλλιέργειες όσο και στο έμβρυο οδηγεί στην απώλεια προσανατολισμού των κυτταρικών διαιρέσεων, με αποτέλεσμα τα έμβρυα να παρουσιάζουν σε πρώιμα στάδια δυσμορφίες και σε μετέπειτα στάδια, προβλήματα στη σωστή διαμόρφωση και λειτουργία οργάνων όπως οι νεφροί.

Συγκεκριμένα, η πρωτεΐνη ρυθμίζει τον προσανατολισμό μέσω της μεταγωγής μηχανικών σημάτων από το εξωτερικό των κυττάρων, σήματα τα όποια καθοδηγούν τις κυτταρικές διαιρέσεις. Η νέα αυτή λειτουργία της FAK γίνεται ακόμη πιο σημαντική λαμβάνοντας υπόψη το σημαντικό ρόλο που έχει η απώλεια προσανατολισμού της κυτταρικής διαίρεσης στην καρκινογένεση σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η πρωτεΐνη εμπλέκεται στην ανάπτυξη καρκίνου και αποτελεί σημαντικό θεραπευτικό στόχο.

Σχετικό είναι και το άρθρο του paideia-news.com από όπου πήρα και τη φωτογραφία.

Αντιγράφω από sigmalive http://www.sigmalive.com/lifestyle/health/166988#sthash.7oMKT4iq.DRRyGuCM.dpuf

Οι επιστήμονες, μετά από πολλή έρευνα, εντόπισαν με σχεδόν βεβαιότητα τον τόπο καταγωγής της πανδημίας του AIDS στην πόλη Κινσάσα, πρωτεύουσα της σημερινής Δημοκρατίας του Κονγκό, κάποια στιγμή γύρω στο 1920.
Ο ιός του AIDS εκτιμάται ότι μεταδόθηκε από τους πιθήκους στους ανθρώπους τουλάχιστον 13 διαφορετικές φορές, αλλά μόνο μία από αυτές οδήγησε στην πανδημία – και αυτό έγινε στην Κινσάσα. Η μελέτη δείχνει ότι πολλοί παράγοντες συνέπεσαν (πληθυσμιακή έκρηξη, ανθούσα πορνεία, διευκόλυνση μετακινήσεων χάρη στις νέες σιδηροδρομικές γραμμές, χρήση μολυσμένων βελόνων στις κλινικές κ.α.), δημιουργώντας έτσι μια τέλεια «καταιγίδα» συμπτώσεων, με κατάληξη την εξάπλωση του ιού HIV.

Οι ερευνητές των πανεπιστημίων Οξφόρδης (Βρετανία) και Λουβέν (Βέλγιο), με επικεφαλής τον καθηγητή Όλιβερ Πάιμπας του Τμήματος Ζωολογίας, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “Science”, σύμφωνα με το BBC και το “New Scientist”, πραγματοποίησαν γενετική ανάλυση σε 800 δείγματα του HIV, μεταξύ των οποίων στο αρχαιότερο γνωστό δείγμα με την ονομασία ZR59, που προέρχεται από έναν άνθρωπο στην Κινσάσα το 1959.

Οι επιστήμονες κατάφεραν -«διαβάζοντας» τις διαδοχικές γενετικές μεταλλάξεις- να ανακατασκευάσουν το «οικογενειακό δέντρο» του ιού του AIDS και να βρούν τις πρώτες ρίζες του στη συγκεκριμένη περιοχή του Κονγκό.

Προηγούμενες μελέτες είχαν τοποθετήσει την αρχική μετάδοση του ιού από τους χιμπατζήδες στους ανθρώπους κάπου στο νοτιοανατολικό Καμερούν, όχι μακριά από τα σύνορα με το τότε βελγικό Κονγκό. Το AIDS έγινε αντιληπτό ως ασθένεια από τη διεθνή κοινότητα με καθυστέρηση το 1981 και ο ιός ανακαλύφθηκε επίσημα το 1983. Έκτοτε τα θύματά του έχουν φθάσει πάνω από 75 εκατομμύρια, κυρίως στην Αφρική.

Το Κονγκό, μια τεράστια χώρα με μέγεθος σχεδόν όσο όλη η Δυτική Ευρώπη, ήταν βελγική αποικία έως το 1960. Η πρωτεύουσα Κινσάσα λεγόταν τότε Λεοπολντβίλ και ήταν το μεγαλύτερο αστικό και οικονομικό κέντρο στην κεντρική Αφρική. Ήταν μια μεγάλη και ταχέως αναπτυσσόμενη περιοχή, όπου -σύμφωνα με τα βελγικά ιατρικά αρχεία- υπήρχαν πολλές σεξουαλικά μεταδιδόμενες νόσοι. Η μαζική εισροή από τα χωριά ανδρών που έψαχναν για δουλειά, είχε οδηγήσει σε «έκρηξη» της πορνείας.

Οι χρηματοδοτημένοι από τους βέλγους αποικιοκράτες σιδηρόδρομοι επέτρεψαν τη γρήγορη εξάπλωση των νόσων, μεταξύ αυτών και του ιού του AIDS, ο οποίος κάποια στιγμή μεταδόθηκε στους κατοίκους των χωριών, επειδή συνήθιζαν να τρώνε κρέας πιθήκων, που σκότωναν στα γειτονικά δάση. Όταν, λόγω εσωτερικής μετανάστευσης, αυτοί οι φορείς ήλθαν στην πόλη, ήταν θέμα χρόνου ο ιός να μεταδοθεί και σε άλλους εξαιτίας και των υπόλοιπων ευνοϊκών συνθηκών.

Μετά την Κινσάσα-Λεοπολντβίλ ο HIV εξαπλώθηκε στη γειτονική μεγάλη πόλη Μπραζαβίλ και, έως τη δεκαετία του΄30, στις εργατουπόλεις της επαρχίας Κατάνγκα με τα πολλά ορυχεία, 1.000 χιλιόμετρα νότια της Κινσάσα. Από εκεί, ο ιός βρήκε «γερό πάτημα» να εξαπλωθεί πια στην υπόλοιπη υπο-σαχάρια Αφρική και τελικά σε όλο τον κόσμο.

Ένα δεύτερο μωρό που η θεραπεία του ήταν προσωρινή

Εξάλλου, Ιταλοί επιστήμονες ανέφεραν την περίπτωση ενός μωρού που γεννήθηκε το 2009 με τον ιό HIV και το οποίο, ενώ αρχικά είχε φανεί ότι θεραπεύτηκε μετά από έγκαιρη θεραπεία, που άρχισε μόλις 12 ώρες μετά τη γέννησή του, τελικά εμφάνισε και πάλι ίχνη του ιού στο αίμα του. Πρόκειται για σημαντικό πλήγμα σε όσους είχαν ελπίσει ότι ίσως μια άμεση και επιθετική φαρμακοθεραπεία μπορεί όντως να νικήσει τον ιό.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Μάριο Κλέριτσι του Πανεπιστημίου του Μιλάνο, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο ιατρικό περιοδικό “Lancet”, ανέφεραν ότι στην ηλικία των τριών ετών το μωρό φαινόταν να έχει θεραπευτεί, καθώς ακόμη και τα αντισώματα κατά του ιού στον οργανισμό του είχαν εξαφανιστεί. Δυστυχώς όμως, τα νέα τεστ ήσαν και πάλι θετικά, καθώς ο ιός έκανε την επανεμφάνισή του μόλις δύο εβδομάδες μετά τη διακοπή της αντιικής θεραπείας, που είχε κριθεί πλέον περιττή. Αυτό σημαίνει ότι ο ιός όλο αυτό τον καιρό «κρυβόταν» κάπου απόμερα στο σώμα του παιδιού, με αποτέλεσμα να μην ανιχνεύεται για πάνω από τρία χρόνια.

Είχε προηγηθεί η περίπτωση ενός άλλου τετράχρονου κοριτσιού στο Μισισίπι των ΗΠΑ, στο οποίο επίσης φέτος τον Ιούλιο ο ιός εμφανίστηκε ξανά, παρά τις αρχικές ελπίδες περί θεραπείας του. Ο μόνος ενήλικος ασθενής που θεωρείται ότι έχει μέχρι σήμερα θεραπευτεί, είναι ο λεγόμενος «ασθενής του Βερολίνου» Τίμοθι Ρέι Μπράουν, ο οποίος από το 2008 παραμένει υγιής, μετά από μια τυχερή μεταμόσχευση μυελού των οστών από έναν δωρητή, ο οποίος είχε μια σπάνια φυσική ανοσία στον HIV.

Οι Ιταλοί επιστήμονες συμπέραναν ότι τα ισχυρά αντιικά φάρμακα έχουν μεν όντως μειώσει τη θνησιμότητα από το AIDS, όμως -ακόμη κι αν δοθούν λίγες μόνο ώρες μετά την μόλυνση- δεν μπορούν να εκριζώσουν τον ιό, επειδή αδυνατούν να καταστρέψουν τα «καταφύγιά» του μέσα στο σώμα. Οι ειδικοί επεσήμαναν ότι η μη ανίχνευση του ιού στο αίμα δεν ισοδυναμεί με πραγματική απαλλαγή του σώματος από την παρουσία του και ότι χρειάζεται ακόμη χρόνος εωσότου βρεθεί κάποια αποτελεσματική θεραπεία.

Το ξέρω ότι ακούγεται σαν διαφήμιση αλλά όσοι συνάδελφοι έχετε συσκευές apple (iPad, iPhone) ή ταμπλέτα που χρησιμοποιεί windows σας προτείνω να δοκιμάσετε την εφαρμογή TeacherKit. Δείτε το πιο κάτω βίντεο για πληροφορίες.

Η φετινή χρονιά με βρίσκει στα γυμνάσια της Λευκωσίας οπότε η cyprusbiology, διατηρώντας το υλικό που αφορά το λύκειο, εμπλουτίζεται με υλικό Βιολογίας αλλά και Γεωγραφίας γυμνασίου. Όπως πάντα, όποιος έχει υλικό που θεωρεί ότι είναι σχετικό και χρήσιμο και θέλει να το μοιραστεί είναι ευπρόσδεκτος να μου το στείλει και με χαρά θα το αναρτήσω.

Αντιγράφω από τη Μηχανή του Χρόνου

Οι Νεάντερταλ εξαφανίστηκαν από την Ευρώπη πριν από 41 με 39 χιλιάδες χρόνια, ενώ επί 2.600 ως 5.400 χρόνια συμβίωναν με τους πρώτους σύγχρονους ανθρώπους (Χόμο σάπιενς). Αυτό αναφέρει νέα μελέτη που μόλις δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature και η οποία εκπονήθηκε από μια ομάδα επιστημόνων, μεταξύ των οποίων η Δρ. Κατερίνα Δούκα από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. «Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ως τώρα έρευνα που αφορά την ακριβή χρονολόγηση της εξαφάνισης των Νεάντερταλ στην Ευρώπη και της εμφάνισης των πρώτων ανθρώπων του είδους μας στην ίδια περιοχή» αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Δούκα, που ασχολείται με την εξέλιξη και εφαρμογή της μεθόδου χρονολόγησης με “Ανθρακα-14 στο Εργαστήριο Αρχαιομετρίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Η Κατερίνα Δούκα και ο Τόμας Χάινχαμ συλλέγουν δείγματα από μία σπηλιά στην Ρωσία. (Φωτογραφία: Thomas Higham ). Η επιστημονική ομάδα, αποτελούμενη από τον καθηγητή Τόμας Χάιαμ και τη Δρ. Κατερίνα Δούκα από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και συνεπικουρού…

Διαβάστε όλο το άρθρο: www.mixanitouxronou.gr/sto-fragchthi-argolidas-ke-lakonis-githiou-ezisan-teleftei-neantertal-stin-ellada/

Ανοίξτε τον σύνδεσμο για πληροφορίες
http://www.kykpee.org/print_iliko/anakoinoseis/ProkiriksiThesis.pdf

Της KATRIN BENHOLD, The New York Times
Αντιγράφω από την Kathimerini.gr

Υπάρχει ένα ποίημα που μαθαίνουν τα παιδιά στην Ουαλλία, και μιλάει για το βυθισμένο βασίλειο του Cantre’r Gwaelod, το οποίο το κατάπιε η θάλασσα και χάθηκε για πάντα. Ενα ήσυχο βράδυ, ο μύθος λέει, κάποιος μπορεί να ακούσει τις καμπάνες της εκκλησίας του βασιλείου να χτυπούν.

Οταν φέτος η θάλασσα κάλυψε ένα τμήμα της δυτικής ακτής της Βρετανίας και αργότερα αναδύθηκε ξανά, αφήνοντας πίσω της κατεστραμμένα σπίτια και καλλιέργειες, ξεπρόβαλε μαζί και ένα πυκνό δάσος με προϊστορικούς κορμούς δέντρων. Ηταν σαν κάποιος να ρίχνει μια κλεφτή ματιά σε εκείνη την Ατλαντίδα της Ουαλλίας στην οποία αναφέρεται ο μύθος.

Το βυθισμένο αυτό δάσος του Μπορθ δεν είναι κάτι καινούργιο. Βυθίστηκε πρώτη φορά πριν από 5.000 χρόνια, από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας μετά την τελευταία παγετώδη περίοδο. Μερικές φορές η παλίρροια ξεσκεπάζει κάποια τμήματά του, ενώ άλλες, η άμμος το καλύπτει για χρόνια. Οι πλημμύρες όμως και οι καταιγίδες που έπληξαν τη Βρετανία το προηγούμενο χρονικό διάστημα, άλλαξαν εκ βάθρων τον τρόπο με τον οποίο οι αρχαιολόγοι ερμηνεύουν το τοπίο: Για πρώτη φορά, λόγω της διάβρωσης, αποκαλύφθηκε ένα κανάλι θαλασσινού νερού που διασχίζει το δάσος και έχει μήκος μισό περίπου χιλιόμετρο, προσφέροντας έτσι ένα θησαυρό στοιχείων σχετικά με τις περιοχές που πιθανώς ζούσαν άνθρωποι.

«Θεωρούσαμε ότι ήταν απλά ένα αδιαπέραστο δάσος, ενώ τελικά ήταν ένα πολυσύνθετο ανθρώπινο περιβάλλον», λέει ο Μάρτιν Μπέιτς, γεωαρχαιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Ουαλλίας Trinity Saint David, ο οποίος επιβλέπει τις ανασκαφές στην παραλία του Μπορθ. Mελετώντας την περιοχή αυτή, ο Μπέιτς λέει πως ήταν σαν η φύση να μας στέλνει ένα μήνυμα: Οι πρόσφατες καταρρακτώδεις βροχές, τις οποίες οι κλιματολόγοι συνδέουν με την ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή, έχουν προσφέρει ένα αρχαίο εργαστήριο για τη μελέτη του τρόπου με τον οποίο οι άνθρωποι αντεπεξήλθαν στις καταστροφικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής του παρελθόντος.

Επειτα από προτροπή του Νίκολας Αστον, εφόρου των παλαιολιθικών και μεσολιθικών συλλογών του Βρετανικού Μουσείου και ειδικού στους προϊστορικούς ανθρώπους, ο Μπέιτς ξεκίνησε μία γεωφυσική μελέτη στο Νόρφολκ, στην ανατολική ακτή της Βρετανίας, με σκοπό να χαρτογραφήσει κάθε κανάλι και ποτάμι που μπορεί να κρύβεται κάτω από το 10 μέτρων πάχους ίζημα. Κάποια από αυτά τα κανάλια, εκτιμά o Mπέιτς, μπορεί να περιέχουν ίχνη των πρώτων ανθρώπων, μιας και οι πηγές καθαρού νερού αποτελούσαν πάντα τόπους συγκέντρωσης. Από τη δεύτερη κιόλας επίσκεψη των επιστημόνων στο σημείο, στις 10 Μαΐου, ο Μπέιτς παρατήρησε κάποιες προεξοχές στην κατά τα άλλα επίπεδη επιφάνεια λάσπης. «Μοιάζουν με τις ανθρώπινες πατημασιές στο Μπορθ», είπε ο Μπέιτς στον Αστον. Τα ίχνη ανθρώπων και ζώων που έχουν βρεθεί στο Μπορθ χρονολογούνται 6.000 χρόνια πριν. Στον αρχαιολογικό χώρο του Χάισμπορο στο Νόρφολκ, τα ίχνη εκτιμάται ότι χρονολογούνται πριν από 900.000 χρόνια, από τότε δηλαδή που σε αυτά τα μέρη τριγυρνούσαν ακόμα μαμούθ και ιπποπόταμοι. Παρ’ όλα αυτά ποτέ δεν έχουν βρεθεί στη Βρετανία τόσο παλιά ανθρώπινα κόκαλα και ίχνη. Είναι όμως δυνατόν κάτι τέτοιο;

Συλλογή στοιχείων

Ενας αγώνας δρόμου ξεκίνησε μεταξύ των επιστημόνων με σκοπό να προλάβουν να συγκεντρώσουν όσο το δυνατόν περισσότερα στοιχεία από το σημείο. Αλλοι χρησιμοποίησαν φωτογραμμετρία και δημιούργησαν τρισδιάστατα μοντέλα του αρχαιολογικού χώρου, άλλοι σκάναραν την περιοχή με σαρωτές λέιζερ, ενώ κάποιοι άλλοι αποκόλλησαν ένα κομμάτι ιζήματος βάρους 60 κιλών, στο οποίο βρέθηκε ένα αχνό ίχνος, με σκοπό να το αναλύσουν στο Εθνικό Κέντρο Ωκεανογραφίας της Βρετανίας. Πριν ακόμα κλείσει ένας μήνας, τα ίχνη είχαν πάλι εξαφανιστεί. «Αυτό που κατάφερε να διατηρηθεί για σχεδόν ένα εκατομμύριο χρόνια, το πήρε πίσω η θάλασσα μέσα σε 10 ημέρες», λέει ο Αστον.
Οταν οι τρισδιάστατες φωτογραφίες έφτασαν στα χέρια του Αστον, έμεινε έκθαμβος. Οι πατημασιές, οι παλιότερες που έχουν εντοπιστεί εκτός Αφρικής, φαίνεται να ανήκουν στην οικογένεια των Ηοmo antecessor, ξαδέρφων των Homo erectus, που πιθανολογείται ότι εξαφανίστηκαν όταν οι Ηοmo heidelbergensis από την Αφρική εγκαταστάθηκαν στη Βρετανία πριν από 500.000 χρόνια, εξηγεί ο Αστον. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι οι άνδρες είχαν ύψος 1,75 μ., ενώ το μικρότερο παιδί ήταν κάτω από ένα μέτρο.

«Μπορούμε να αναπαραστήσουμε το κλίμα και την κλιματική αλλαγή που συνέβη πριν από ένα εκατομμύριο χρόνια», λέει ο Αστον. «Το μεγάλο μάθημα είναι ότι πρέπει να προσαρμοστούμε. Είτε μας αρέσει είτε όχι, το κλίμα θα αλλάξει, πάντα άλλαζε, σήμερα όμως επιταχύνουμε αυτή την αλλαγή».

Αγναντεύοντας την ακτή στο Μπορθ, ο Μπέιτς περιγράφει το πώς θα έμοιαζε η περιοχή πριν από 20.000 χρόνια, κατά την τελευταία παγετώδη περίοδο: Χίλια περίπου μέτρα πάγου και ξηράς εκτείνονταν κατά μήκος της Βόρειας Θάλασσας. Η στάθμη της θάλασσας ήταν 120 μέτρα χαμηλότερα από σήμερα. «Εκείνη την εποχή, θα μπορούσες να ταξιδέψεις με τα πόδια από τη Δανία μέχρι το Γιόρκσαϊρ», λέει ο Μπέιτς.

Πριν από περίπου 10.000 χρόνια, η θερμοκρασία αυξήθηκε απότομα κατά 5 περίπου βαθμούς Κελσίου, και η στάθμη της θάλασσας ανέβηκε καλύπτοντας από τις κατοικίες μέχρι και το δάσος του Μπορθ. Οι πληθυσμοί που αναγκάστηκαν να μετακινηθούν εκείνη την εποχή αποτελούν τους προϊστορικούς πρόσφυγες της κλιματικής αλλαγής.

«Ηταν ένα τραυματικό γεωλογικό γεγονός, και οι άνθρωποι το μετέτρεψαν σε παραμύθι για να μπορέσουν να το κατανοήσουν», λέει ο Τζέραλντ Μόργκαν, ιστορικός. Το αναδυόμενο δάσος του Μπορθ έγινε και πάλι μέρος της λαϊκής μας παράδοσης, λέει ο Μόργκαν στη σύζυγό του Ενιντ. Εχουν άραγε ακούσει ποτέ τους τις καμπάνες;

Η κ. Μόργκαν χαμογελά. «Γνώριζα κάποιον που τις είχε ακούσει», λέει.

http://www.kathimerini.gr/776045/article/epikairothta/episthmh/ena-vy8ismeno–vasileio-5000-etwn-anadyetai

Αντιγράφω από τον Έρωσσο

Καλλιτεχνική απεικόνιση των παλαιοανθρώπων

τα απολιθώματα των οποίων ανακαλύφθηκαν

στο σπήλαιο της Ισπανίας

Το 1976 σε ένα υπόγειο σπήλαιο στα όρη Αταπουέρκα της βόρειας Ισπανίας εντοπίστηκαν ανθρώπινα απολιθώματα δεκάδων χιλιάδων ετών. Τα επόμενα χρόνια οι ανασκαφές εκεί έφεραν στο φως περίπου επτά χιλιάδες απολιθώματα ανθρώπων που ζούσαν πριν από δεκάδες χιλιάδες ή και εκατοντάδες χιλιάδες έτη.

Η επιστημονική κοινότητα έχει βαφτίσει το σπήλαιο «Η χαράδρα των οστών» (Sima de los Huesos) και η τελευταία έρευνα που έγινε εκεί αποκάλυψε 17 κρανία τα οποία σύμφωνα με τις πρώτες μελέτες ανήκουν σε ένα άγνωστο μέχρι σήμερα είδος παλαιοανθρώπων το οποίο έζησε στην Ευρώπη και αποτελεί μάλιστα πρόγονο των Νεάντερταλ. Η ανακάλυψη ρίχνει νέο φως στην εξέλιξη όχι μόνο των Νεάντερταλ αλλά και του ανθρώπινου γένους γενικότερα.

Τι γνωρίζουμε

Η κρατούσα θεωρία αναφέρει ότι ο σύγχρονος άνθρωπος (Homo sapiens) είναι το μόνο εν ζωή είδος του γένους Homo, στο οποίο ανήκουν οι άνθρωποι. Τα πρώτα είδη Homo πιστεύεται ότι έκαναν την εμφάνιση τους στην Αφρική πριν από περίπου δύο εκατομμύρια έτη. Πριν από περίπου 500-400 χιλιάδες έτη κάποια αρχαϊκά ανθρώπων θεωρείται ότι διαχωρίστηκαν από άλλα είδη ανθρωπιδών που ζούσαν την ίδια περίοδο στην Αφρική και τις ανατολικές περιοχές της Ασίας.

Αυτά τα αρχαϊκά είδη ανθρώπων εγκαταστάθηκαν τελικά σε περιοχές της Ευρασίας. Η εξέλιξή τους οδήγησε στην εμφάνιση των Νεάντερταλ, οι οποίοι εξαπλώθηκαν στην Ευρώπη και την Ασία πριν από περίπου 350 χιλιάδες έτη και εξαφανίστηκαν μυστηριωδώς πριν από περίπου 40 χιλιάδες έτη.

Ο σύγχρονος άνθρωπος έκανε την εμφάνιση του πριν από 200-100 χιλιάδες έτη στην Αφρική και γρήγορα μετανάστευσε σε Ευρώπη και Ασία. Οι Νεάντερταλ θεωρούνται οι κοντινότεροι συγγενείς του. Εχει διαπιστωθεί ότι υπήρξε πρόσμιξη σύγχρονων ανθρώπων και Νεάντερταλ και αν και έχουν αναπτυχθεί διάφορες θεωρίες σχετικά με την εξαφάνιση των τελευταίων πολλοί ειδικοί πιστεύουν ότι τελικά ο σύγχρονος άνθρωπος εξώθησε σε εξαφάνιση τους Νεάντερταλ.

Για πολλά χρόνια η εικόνα που υπήρχε για τους Νεάντερταλ ήταν ότι επρόκειτο για ιδιαίτερα σωματώδη άτομα αλλά με περιορισμένες νοητικές ικανότητες. Τα τελευταία χρόνια σειρά ευρημάτων έχουν ανατρέψει αυτή την εικόνα αφού φαίνεται ότι οι Νέαντερταλ ήταν πολύ πιο έξυπνοι και ικανοί από όσο πιστεύαμε.

Ο άγνωστος πρόγονος

Ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή παλαιοανθρωπολογίας Χουάν- Λουίς Αρσουάγκα του Πανεπιστημίου Κομπλουτένσε της Μαδρίτης πραγματοποίησαν νέες ανασκαφές στη Χαράδρα των Οστών. Ανακάλυψαν 17 κρανία και πολυάριθμα οστά από 28 σκελετούς. Σύμφωνα με τους ερευνητές τα κρανία αυτά ανήκουν σε έναν «χαμένο κρίκο» μεταξύ των Νεάντερταλ και ενός πιο πρωτόγονου είδους το οποίο προηγήθηκε και μένει τώρα να προσδιοριστεί.

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι αυτό το αρχαιότερο προγονικό είδος ζούσε στην Ευρώπη πριν από ένα εκατομμύρια χρόνια και θα έπρεπε να ονομαστεί Homo antecessor. Πιθανώς από αυτό το άγνωστο είδος ξεπήδησαν πριν από περίπου 500.000 χρόνια τόσο οι Νεάντερταλ, όσο και ο σύγχρονος άνθρωπος.

Οι συγκρούσεις

Η μελέτη των απολιθωμάτων αποκαλύπτει συνεχείς μάχες επιβίωσης και εξουσίας ανάμεσα σε διαφορετικά «βασίλεια» και φυλές, γεγονός που, μεταξύ άλλων, φαίνεται ότι είχε ως συνέπεια ορισμένοι πρόγονοι των Νεάντερταλ να εξελίξουν ορισμένα χρήσιμα χαρακτηριστικά του προσώπου τους πιο γρήγορα από άλλους.

«Ένα σενάριο όπως αυτό της σειράς “Games of Thrones” πιθανότατα περιγράφει την εξέλιξη των ανθρωπιδών στην Ευρασία και την Αφρική κατά το Μέσο Πλειστόκαινο. Όπως και στη διάσημη σειρά, ποτέ δεν υπήρξε ένα ενωμένο και ενιαίο ευρωπαϊκό “βασίλειο” εκείνη την εποχή, αλλά ένας αριθμός “οίκων” που ζούσαν σε διαφορετικές περιοχές και συχνά ανταγωνίζονταν μεταξύ τους για τη γη. Το αποτέλεσμα ήταν ότι η ανθρώπινη εξέλιξη δεν ήταν μια βαθμιαία και αργή διαδικασία όλου του πληθυσμού με τον ίδιο ρυθμό σε όλη την ευρωπαϊκή ήπειρο» αναφέρει ο Αρσουάγκα.

Τα χαρακτηριστικά

Η ανάλυση των κρανίων δείχνει ότι τα μεγάλα σαγόνια με τα γερά δόντια ήταν το πρώτο χαρακτηριστικό που ξεχώρισε σε αυτούς τους προ- Νεάντερταλ, καθώς τα χρησιμοποιούσαν ως εργαλείο ή «τρίτο χέρι» όπως αναφέρουν οι ερευνητές. Τα κρανία τους όμως ήσαν μικρά, καθώς δεν είχαν αναπτυχθεί ακόμη τα ογκώδη κρανία των κατοπινών Νεάντερταλ.

Τα κρανία ανήκουν σχεδόν όλα σε νεαρά άτομα και ανακύπτει το ερώτημα του πώς αυτά πέθαναν αφού δεν φαίνεται η αιτία να ήταν κάποια φυσική ή γεωλογική καταστροφή όπως και του γιατί βρέθηκαν όλα μαζί στον πάτο του σπηλαίου. Οι επιστήμονες αναζητούν τώρα να βρουν έναν τρόπο ώστε να τους κατατάξουν στο ανθρώπινο γενεαλογικό δέντρο. H ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Science».